cái nghề đau đầu

Tiền đi về đâu khi thị trường giảm giá?

Khi thị trường chứng khoán giảm giá, câu hỏi “tiền đi về đâu” thường xuất hiện vì nhiều người lầm tưởng rằng tiền từ các khoản lỗ “chảy” vào túi ai đó. Thực tế, không hẳn là tiền được chuyển giao trực tiếp từ người này sang người khác như trong một trò chơi có tổng bằng không (zero-sum game). Dưới đây là cách giải thích:
Tiền không thực sự “đi” đâu cả – Giá trị tài sản giảm: Khi giá cổ phiếu giảm, giá trị danh mục đầu tư của nhà đầu tư giảm theo, nhưng điều này không có nghĩa là tiền bị rút ra khỏi thị trường và chuyển cho ai đó. Thay vào đó, đây là sự mất mát trên giấy tờ (unrealized loss) nếu nhà đầu tư chưa bán cổ phiếu. Giá trị thị trường giảm do tâm lý nhà đầu tư bi quan, nhu cầu mua giảm, hoặc áp lực bán tăng, dẫn đến cung vượt cầu.
Người bán lỗ, người mua hưởng lợi tiềm năng: Nếu nhà đầu tư bán cổ phiếu khi giá giảm, họ chịu lỗ thực tế (realized loss). Số tiền từ việc bán này chuyển sang tay người mua cổ phiếu ở mức giá thấp hơn. Người mua có thể hưởng lợi sau này nếu giá cổ phiếu tăng trở lại, nhưng tại thời điểm giá giảm, không ai “lấy” tiền của người bán cả – khoản lỗ là do giá trị thị trường thay đổi.
Dòng tiền rời thị trường chứng khoán: Khi thị trường giảm mạnh, một số nhà đầu tư rút tiền khỏi chứng khoán bằng cách bán cổ phiếu và chuyển sang các kênh khác an toàn hơn như:
Tiền mặt: Giữ trong tài khoản ngân hàng hoặc tiền mặt để chờ cơ hội đầu tư mới.
Trái phiếu: Đặc biệt là trái phiếu chính phủ, thường được xem là “nơi trú ẩn an toàn” khi chứng khoán bất ổn.
Vàng: Một tài sản phòng ngừa rủi ro phổ biến khi thị trường tài chính suy giảm.
Các tài sản khác: Như bất động sản hoặc gửi tiết kiệm, tùy vào khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư.
Tác động của bán khống (short selling): Trong một số trường hợp, những người bán khống (short sellers) có thể thu lợi khi giá cổ phiếu giảm. Họ mượn cổ phiếu, bán ở giá cao, rồi mua lại ở giá thấp hơn để trả, giữ phần chênh lệch làm lợi nhuận. Tuy nhiên, đây là hoạt động độc lập và không trực tiếp lấy tiền từ túi của nhà đầu tư dài hạn.
Biến mất trong tổng giá trị thị trường: Nói một cách tổng quát, khi thị trường chứng khoán giảm, tổng vốn hóa thị trường (market capitalization) giảm theo. Phần giá trị này không “đi” vào đâu cả mà đơn giản là bị xóa sổ khỏi hệ thống tài chính, phản ánh sự suy giảm niềm tin vào giá trị của các công ty niêm yết.
Ví dụ minh họa: Giả sử bạn mua 100 cổ phiếu giá 100.000 VNĐ/cổ phiếu, tổng giá trị là 10 triệu VNĐ. Thị trường giảm, giá còn 80.000 VNĐ/cổ phiếu, giá trị danh mục của bạn giờ chỉ còn 8 triệu VNĐ. Nếu bạn chưa bán, bạn mất 2 triệu VNĐ trên giấy tờ. Nếu bạn bán, số tiền 8 triệu VNĐ chuyển cho người mua, và bạn ghi nhận lỗ 2 triệu VNĐ. Khoản 2 triệu này không “chảy” vào túi ai mà là sự mất mát do giá trị thị trường giảm.
Kết luận: Khi thị trường chứng khoán giảm giá, tiền không thực sự “đi đâu” theo nghĩa vật lý. Nó phản ánh sự giảm giá trị tài sản do cung cầu thay đổi. Một phần tiền có thể rời thị trường khi nhà đầu tư rút vốn, chuyển sang các kênh khác, nhưng phần lớn “mất mát” chỉ là sự suy giảm giá trị danh nghĩa, không phải dòng tiền thực tế chuyển giao.

lý do donal trump giải thể bộ giáo dục mỹ

Donald Trump đã nhiều lần bày tỏ ý định giải thể Bộ Giáo dục Mỹ, và lý do chính mà ông đưa ra xoay quanh quan điểm của ông về vai trò của chính phủ liên bang trong giáo dục, cùng với cam kết chính trị của ông nhằm giảm bớt sự kiểm soát tập trung và tăng quyền tự chủ cho các bang. Dưới đây là những lý do chính dựa trên các tuyên bố và hành động của ông:
Phản đối sự quan liêu và lãng phí: Trump cho rằng Bộ Giáo dục Mỹ là một cơ quan liên bang quan liêu, hoạt động không hiệu quả và gây lãng phí ngân sách. Ông đã gọi cơ quan này là "một trò lừa đảo lớn" trong các phát biểu của mình, lập luận rằng số tiền khổng lồ (hơn 79 tỷ USD mỗi năm) được chi cho bộ này không mang lại cải thiện đáng kể cho chất lượng giáo dục. Theo ông, thành tích học tập của học sinh Mỹ không tương xứng với mức đầu tư, khi nước này chi tiêu nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào cho giáo dục nhưng kết quả lại tụt hậu.
Ưu tiên quyền kiểm soát của các bang: Trump và nhiều người ủng hộ ông, đặc biệt trong Đảng Cộng hòa, tin rằng giáo dục nên được quản lý ở cấp tiểu bang và địa phương thay vì bị điều hành bởi một cơ quan liên bang. Ông lập luận rằng các bang hiểu rõ hơn nhu cầu cụ thể của học sinh và cộng đồng địa phương, và việc trả lại quyền kiểm soát giáo dục cho các bang sẽ giúp hệ thống linh hoạt, hiệu quả hơn, đồng thời giảm bớt sự can thiệp từ Washington.
Phản đối các chương trình "thức tỉnh" (woke): Trump cùng các đồng minh của mình cáo buộc Bộ Giáo dục thúc đẩy các chương trình mà họ cho là mang "ý thức hệ chính trị woke," chẳng hạn như các sáng kiến về đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI). Ông cho rằng những chương trình này không tập trung vào việc nâng cao chất lượng giáo dục mà thay vào đó áp đặt các tư tưởng không phù hợp lên học sinh.
Cam kết cắt giảm quy mô chính phủ: Việc giải thể Bộ Giáo dục là một phần trong kế hoạch lớn hơn của Trump nhằm tinh giản chính phủ liên bang, cắt giảm chi tiêu và nhân sự. Điều này phù hợp với chiến lược của ông và các cố vấn như Elon Musk (trong vai trò lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ - DOGE), nhằm tiết kiệm ngân sách (ước tính lên tới 100 tỷ USD) bằng cách loại bỏ hoặc giảm quy mô các cơ quan được coi là không cần thiết.
Thực hiện lời hứa tranh cử: Trong các chiến dịch tranh cử, đặc biệt năm 2023 và 2024, Trump đã cam kết với cử tri rằng ông sẽ đóng cửa Bộ Giáo dục nếu đắc cử. Việc ký sắc lệnh hành pháp vào ngày 20/3/2025 để khởi động quá trình này là bước hiện thực hóa lời hứa đó, nhằm đáp ứng kỳ vọng của những người ủng hộ ông, đặc biệt là phe bảo thủ vốn từ lâu đã muốn xóa bỏ cơ quan này.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng Trump không thể tự mình giải thể hoàn toàn Bộ Giáo dục Mỹ chỉ bằng sắc lệnh hành pháp. Cơ quan này được thành lập bởi Quốc hội vào năm 1979 thông qua một đạo luật, nên việc giải thể hoàn toàn đòi hỏi sự chấp thuận của Quốc hội – một quá trình phức tạp và chưa chắc chắn, đặc biệt khi Đảng Dân chủ và một số thành viên Đảng Cộng hòa phản đối mạnh mẽ. Những người phản đối cho rằng việc xóa bỏ Bộ Giáo dục có thể gây gián đoạn các chương trình hỗ trợ quan trọng như trợ cấp cho trường công, khoản vay sinh viên (1.600 tỷ USD), và các dịch vụ cho học sinh khuyết tật, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến hàng triệu học sinh và gia đình, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương.
Tóm lại, lý do Trump muốn giải thể Bộ Giáo dục Mỹ bắt nguồn từ quan điểm chính trị của ông về giảm vai trò của chính phủ liên bang, tăng quyền tự chủ cho các bang, cùng với sự chỉ trích về hiệu quả và định hướng của cơ quan này, kết hợp với mục tiêu thực hiện cam kết tranh cử. Dù vậy, kết quả cuối cùng vẫn phụ thuộc vào sự đồng thuận từ Quốc hội.